asbestinventaris

Asbestattest verplicht bij verkoop vanaf 23 november 2022
De belangrijkste feiten op een rij:
Asbest is een gevaarlijke stof die opgebouwd is uit kleine vezels die wanneer ze ingeademd worden aanleiding kunnen geven tot ernstige longaandoeningen. Asbest werd vroeger vaak in woningbouw gebruikt. Iedereen kent de typische golfplaten of asbestgebonden dakleien, maar asbest werd ook in heel veel andere toepassingen gebruikt. Hierdoor is asbest nog steeds in veel gebouwen terug te vinden. Afvalstoffenmaatschappij OVAM schat dat er nog steeds zo'n 865.000 ton asbest zit in 2,7 miljoen particuliere woningen in Vlaanderen.
De Vlaamse Regering wil daarom zo snel mogelijk al het aanwezige asbest in de Vlaamse gebouwen en woningen in kaart brengen. Het asbestinventarisatieattest moet hiervoor zorgen.
Het asbestattest vertelt ons immers meer over de asbestveiligheid van een woning. Het is mogelijk dat kandidaat-kopers bij de kijkdag van de woning al naar een kopie vragen…
Wie binnenkort zijn eigendom (gebouwd voor 2001) wil verkopen, heeft een asbestattest nodig opgemaakt door een gecertificeerde asbestdeskundige inventarisatie. Het attest moet aanwezig zijn voor alle verkopen vanaf 23 november 2022.
Het gebruik van asbest in België werd pas in 2001 verboden. Daarom moeten enkel gebouwen met een riscobouwjaar van 2000 of ouder over een asbestattest beschikken.

Een asbestattest voor verkoop kan enkel worden opgemaakt door een speciaal opgeleide asbestdeskundige of ADI (Asbest Deskundige Inventarisatie).
Een onafhankelijke door OVAM erkende certificatie-instelling ziet via controles en audits toe op de ADI wat betreft de kwaliteit met betrekking tot de opmaak van asbestattesten.

Het asbestattest wordt afgeleverd door OVAM en is tien jaar geldig, deze geldigheidsduur kan echter ingekort worden.
Van zodra er sprake is van minstens één asbesthoudend materiaal met hoog materiaalrisico zoals bepaald in het inspectieprotocol wordt de geldigheidsduur beperkt tot vijf jaar.

Opdracht tot het opmaken van een asbestinventaris
Alles start met het OVAM opdrachtformulier. Dit opdrachtformulier verduidelijkt de rol van de opdrachtgever (eigenaar of gevolmachtigde) en de opdrachthouder (ADI) bij het opmaken van een asbestinventaris.
Indien de opdrachtgever de opdracht toevertrouwt dient hij het opdrachtformulier volledig ingevuld en ondertekend terug te bezorgen.

Tegelijkertijd bezorgt deze ook alle nodige informatie over het gebouw.
Hoe meer gegevens de asbestdeskundige inventarisatie heeft, hoe efficiënter de asbestdeskundige zijn bezoek kan uitvoeren, bijvoorbeeld: bouw- en verdiepingsplannen, bestaand asbestonderzoek, informatie over ingesloten asbest, offertes of opleverattesten van renovatiewerken, historische foto’s, informatie over gebruikte bouw- en isolatiematerialen? Bezorg dan zeker al deze informatie aan de deskundige.
Na ontvangst van deze documenten start de ADI met een vooronderzoek en analyseert deze alle aangereikte informatie in functie van een correcte uitvoering van de asbestinventarisatie.
Hoe gebeurt de inspectie?
Het plaatsbezoek en de rondgang ter plaatse.
De asbestdeskundige inventarisatie (ADI) bekijkt tijdens de inspectie de asbestverdachte materialen. Hiervoor werkt hij volgens een opgelegd inspectieprotocol welke de procedure en regels beschrijft hoe de inventaris dient te worden uitgevoerd. De asbestdeskundige raadpleegt mogelijke bewijsdocumenten met betrekking tot het pand, voert een visuele inspectie uit en neemt stalen voor analyse van asbest(verdachte) materialen.
Sommige staalnames dienen volgens het inspectieprotocol steeds te gebeuren, bijvoorbeeld van het pleisterwerk aan wanden en plafonds. Meer uitleg hierover kan je onderaan dit document terugvinden onder STAALNAMES.
De ADI beoordeelt de asbestverdachte materialen, hun toestand en hun risico. Bovendien adviseert hij je ook over de materialen die best weggenomen worden en over de verwijderingsmethode.
Verhuur je de woning? Breng dan zeker je huurder(s) op de hoogte van het bezoek. In principe zal de deskundige tijdens de inspectie geen zaken demonteren of afbreken om ingesloten materiaal op te sporen. Lokale, kleine beschadigingen om een monster te kunnen nemen voor het labo kunnen wel. Zorg er wel steeds voor dat de deskundige een vrije toegang heeft tot alle plaatsen en dit zowel binnen als buiten.
De asbestdeskundige zal vervolgens al de gegevens invoeren in een specifieke digitale databank. De OVAM zal op basis daarvan een attest afleveren, die de deskundige je vervolgens bezorgt.

Ik heb verborgen asbest in mijn woning. Wat nu?
Asbest is schadelijk. Het zit in meer dan 3500 bouwmaterialen. Kom je er herhaaldelijk mee in aanraking? Dan loop je een groter risico op asbestziekte. Het is dan ook belangrijk om je woning te controleren op deze stof en ze – indien nodig – vakkundig te (laten) verwijderen. De Vlaamse overheid werkte een aantal regels uit om de hoeveelheid asbest in onze gebouwen af te bouwen.
Verplichte verwijdering?
Vandaag ben je niet verplicht om asbesthoudende delen in je woning te verwijderen. Tenzij het asbest in zeer slechte staat is (groter risico op losse, schadelijke vezels) of wanneer het bloot ligt door renovatiewerken. Sinds eind april is deze verplichting strenger. Ook bij onderhouds- of herstellingswerken zonder echte renovatie, moet je vanaf nu ‘blootgelegd’ asbest verwijderen.
Dat doe je beter vroeg dan laat. Hoe slechter de staat van het asbest, hoe gevaarlijker. Bovendien is een verwijdering dan duurder. Wachten brengt dus mogelijk meer risico’s én kosten met zich mee.
Sinds kort zorgplicht
Heb je asbesthoudend of asbestverdacht materiaal in je woning? Dan geldt sinds kort een specifieke zorgplicht: je neemt alle maatregelen die je redelijkerwijs kan nemen om het gevaar voor mens en milieu te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken. Bovendien moet je sinds april 2019 rekening houden met een aantal verboden.
Je mag niet langer:
constructies (zonnepanelen, overzetdaken, reclamepanelen …) bevestigen aan of over asbesthoudende daken of gevels;
asbesthoudende daken of gevels insluiten of bedekken met een ander materiaal;
asbesthoudende daken of gevels reinigen of ontmossen.
Bij deze handelingen is de kans namelijk groot dat je het asbest verder aantast of een toekomstige verwijdering bemoeilijkt.
Naar een asbestinventaris
Tegen uiterlijk 31 december 2031 moet iedere gebouweigenaar van een constructie met een risicobouwjaar over een geldig asbestinventarisattest beschikken.

Huurders en kopers informeren
Verhuur je een gebouw dat gebouwd is vóór 2001? Dan ben je naar de toekomst verplicht om het attest af te geven aan de huurder. Zo is die op de hoogte van de asbesttoestand van je gebouw. Ook bij de verkoop van je woning speelt het attest een belangrijke rol. Een samenvatting van de inhoud ervan staat in de verkoopovereenkomst. Bij de ondertekening van de notariële akte overhandigt de notaris het attest. Hij registreert bovendien de nieuwe eigenaar in een specifieke databank voor asbestinventarisatie.

STAALNAMES
Asbestverdachte materialen waarvan monstername en laboanalyse verplicht is om als niet-asbesthoudend te identificeren:
   - elk asbestverdacht materiaal dat de asbestdeskundige wil identificeren als niet-asbesthoudend
   - platen type “Pical”, asbestboard
   - zwarte lijmlaag onder vinylvloer en de vinylvloer zelf ook
   - relatief harde en/of pasta-achtige mastiek of kit aan ramen en/of voegen
   - bitumen, roofing, teer bij platte daken
   - spuitlagen, bevlokking
   - thermisch isolerend materiaal, rond buizen van verwarmingsleidingen
   - pleisterwerk aan wand en plafond
   - gevelcrepi
   - tegellijm achter faiencetegels indien deze zichtbaar is zonder dat men tegels dient te verwijderen

Met andere woorden indien de asbestdeskundige een materiaal aanduidt als asbestverdacht, dan is dit gelijk aan een asbesthoudend materiaal tenzij een laboanalyse het tegendeel bewijst. Indien een monstername niet kan of mag, blijft het materiaal asbestverdacht en wordt het dus automatisch beschouwd en geïdentificeerd als asbesthoudend.
Vaak kan alleen een laboanalyse met zekerheid bepalen of het materiaal asbesthoudend is of niet. De genomen stalen worden door een erkend asbestlabo geanalyseerd op de al dan niet aanwezigheid van asbest.
Om deze stalen te kunnen nemen van asbestverdachte materialen zijn er mogelijk kleine lokale beschadigingen nodig (behang, vinylvloeren, pleisterwerk, leidingisolatie…). Na monstername zal de asbestdeskundige het monsternamepunt duurzaam fixeren of inkapselen door middel van het aanbrengen van een tape zodat indien het materiaal asbesthoudend zou blijken geen asbestvezels kunnen vrijkomen. Conform het inspectieprotocol dient de asbestdeskundige het monsternamepunt niet (esthetisch) te herstellen.

Tijdig contact opnemen met een asbestdeskundige
Hou er rekening mee dat de asbestdeskundige tijd nodig heeft om alle verkregen gegevens te analyseren, het plaatsbezoek voor te bereiden en uit te voeren en achteraf ook eventuele laboresultaten moet bekijken. Hij moet de inventarisatie finaliseren en tenslotte ook het attest aanvragen.

Moraal van het verhaal: wacht niet te lang, zodat je op beide oren kan slapen en een zorgeloze verkoop tegemoet gaat! Wil je meer informatie over de asbestverplichting? Neem een kijkje op de site van